Συνέντευξη – Στέλιος Ανατολίτης στους Θεματοφύλακες
Χημικός, stand–up comedian, δάσκαλος αυτοσχεδιασμού, voice–over artist και προσφάτως συγγραφέας. Όλες αυτές είναι ιδιότητες που σε χαρακτηρίζουν. Εάν μπορούσες να βιοποριστείς άνετα έχοντας μόνο μία από αυτές ως επάγγελμα, ποια θα επέλεγες και γιατί;
Σ.Α. Δεν ξέρω να σου απαντήσω. Η ερώτηση που έκανα στον εαυτό μου όταν ήρθε εκείνη η καταραμένη ώρα και το δίλημμα ήταν επιστήμη ή θέατρο, ήταν λίγο διαφορετική από τη δική σου. Ρώτησα: «Αφού δεν μπορείς να βιοποριστείς από κανένα από τα δύο, ποιο σε γεμίζει περισσότερο ώστε να μη σε ενοχλεί η φτώχεια;» Απάντησα «θέατρο» κι όλα τα άλλα ήρθαν μόνα τους.
Το βιβλίο σου ‘Κοάλεμος: Κινούμενη Άμμος’ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια ωδή στην κουλτούρα των nerds/geeks (sic). Έγινε σκόπιμα, ως ένας φόρος τιμής σε κάτι που λατρεύεις και ήθελες να το μοιραστείς με τους αναγνώστες τους (προτείνοντάς τους ίσως έμμεσα να ψαχτούν παραπάνω) ή προέκυψε φυσικά και αβίαστα;
Σ.Α. Να σου πω την αλήθεια, ποτέ δεν το σκέφτηκα έτσι. Δεν υπήρχε κάτι σκόπιμο από πίσω. Μου φάνηκε πολύ λογικό όταν έγραφα τους χαρακτήρες να είναι κομμάτι όλης αυτής της κουλτούρας για πολλούς και διάφορους λόγους, οπότε κάπως έτσι κύλησε. Άρα μάλλον φυσικά κι αβίαστα ή έτσι θέλω να πιστεύω.
Είσαι ιδιαίτερα ενεργός στα social media και δε φοβάσαι να πεις ανοιχτά τη γνώμη σου για δύσκολα ζητήματα, ακόμη και για θέματα που θεωρούνται taboo, δηλώνοντας μάλιστα πως πάσχεις από διπολική διαταραχή. Θεωρείς χρέος του κάθε ανθρώπου, πόσω μάλλον ενός καλλιτέχνη που έχει ένα κάποιο κοινό, να μιλά, να δρα, να μη μένει σιωπηλός παρατηρητής;
Σ.Α. Θεωρώ χρέος της κοινωνίας να τερματίσει το ψυχιατρικό στίγμα. Αποφάσισα, όχι εύκολα, ότι από τη στιγμή που μου δίνεται το βήμα, δεν μπορώ να μην το κάνω. Το τι θα κάνει ο κάθε άνθρωπος ή καλλιτέχνης είναι δικό του θέμα, αλλά αν μπορώ έστω και λίγο με τη δική μου δράση να κάνω πιο εύκολες κάποιες κουβέντες, τότε χαρά μου να το κάνω.
Στο βιβλίο σου η φιλία εκθειάζεται ως κάτι το ιερό. Στις παραστάσεις σου αναφέρεσαι συχνά στην παιδική σου ηλικία και στην έλλειψη φίλων που τη χαρακτήριζε. Πόσο αυτό συνέβαλε σε αυτό που είσαι σήμερα;
Σ.Α. Θεωρώ τη φιλία και κατά συνέπεια τους φίλους ως «οικογένεια από επιλογή». Με εντυπωσιάζει η αγάπη και η φροντίδα που μπορεί να δείχνουν άνθρωποι μεταξύ τους που επιλέγουν να συνδέονται για δεκαετίες ολόκληρες και να χτίζουν πάνω σε αυτή τη σχέση, να βελτιώνουν ο ένας τον άλλον, να επενδύουν χρόνο στις σχέσεις τους. Το μόνο πραγματικό νόμισμα που έχουμε είναι ο χρόνος κι επιλέγουμε το πού θα τον καταναλώσουμε. Σίγουρα η δυσκολία μου στο να καταλάβω πώς κάνεις φίλους, τι σημαίνει αυτό πραγματικά και το πόσο άλλαξα κι έγινα καλύτερο άτομο μέσα από τις φιλίες μου, συνέβαλε πάρα πολύ στον χαρακτήρα μου. Να σημειωθεί, έτσι για την πλάκα, ότι η έλλειψη φίλων σταμάτησε όταν σταμάτησα εγώ ο ίδιος να απωθώ με τον τρόπο μου την ανθρώπινη επαφή.
Πριν από λίγο καιρό, ξεκίνησες μια νέα σειρά podcasts στο Youtube, το Λίγα Λόγια. Το πρώτο επεισόδιο ήταν αφιερωμένο στον Stan Lee και το επόμενο στον Neil Gaiman. Ποιοι άλλοι συγγραφείς θεωρείς πως σε έχουν επηρεάσει ως καλλιτέχνη; Πότε ήταν που αποφάσισες πως θέλεις να γράψεις κι εσύ ένα βιβλίο;
Σ.Α. Θα συνεχίσει αυτή η σειρά μέχρι τα 8 επεισόδια και μετά βλέπουμε. Είναι πάρα πολλοί κι ανήκουν σε όλο το φάσμα της λογοτεχνίας. Από αυτά που κάναμε στο σχολείο μέχρι ό,τι ανακάλυψα μόνος μου ή με καθοδήγηση άλλων. Μπορώ να αναφέρω ενδεικτικά τον Καζαντζάκη, του οποίου οι συγγραφικές ικανότητες με αφήνουν άφωνο, τον Ευγένιο Τριβιζά, τον Ρόαλντ Νταλ, τον Στίβεν Έρικσον, τον Τέρι Πράτσετ, την Τζίλιαν Φλιν. Δεν ξέρω. Είναι άπειροι (γέλιο).
Η συγγραφή του βιβλίου δεν ήταν κάποια συνειδητή απόφαση. Γράφω περίπου από τα δεκατέσσερα. Νομίζω ότι είναι μια φυσική εξέλιξη. Ξεκινάς να γράφεις μικρά πράγματα, ιστοριούλες, διηγήματα, πειραματίζεσαι και φτάνεις στο σημείο που θες να πεις μια μεγαλύτερη ιστορία. Σε μένα έτυχε να πάρει τη μορφή ενός βιβλίου. Να αναφέρω επίσης για τους επίδοξους συγγραφείς ότι δεν είναι το πρώτο που έγραψα. Έχω γράψει επικές μπούρδες που δε θα δουν ποτέ το φως της ημέρας. Ευτυχώς.
Ο ήρωας του βιβλίου σου, ο Ηρακλής Ανδρέου, έχει κοινά στοιχεία με σένα; Θα ήθελες να ζεις σε έναν κόσμο σαν τον δικό του, με βρυκόλακες, δρακονιανούς, ξωτικά, νάνους και άλλα φανταστικά πλάσματα, γνωρίζοντας πως η ζωή σου θα ήταν λίγο πιο επικίνδυνη;
Σ.Α. Ναι, έχει πολλά. Τι εννοείς «έναν κόσμο σαν τον δικό του;» Αφού το ξεκαθαρίσαμε, αυτά υπάρχουν και το βιβλίο είναι απλά μια ιστορική καταγραφή. Δε γράφω εγώ, στην πραγματικότητα απομαγνητοφωνώ αυτά που μου εκμυστηρεύεται ο Ηρακλής.
Προτού γράψεις το ‘Κινούμενη Άμμος’ παρακολούθησες σεμινάρια δημιουργικής γραφής από τις ιδιαίτερα αγαπητές Tales of the Wyrd. Πόσο σημαντικό θεωρείς πως είναι να σπουδάσεις/διδαχθείς κάτι τόσο προσωπικό όσο η συγγραφή; Το ταλέντο από μόνο του δεν αρκεί;
Σ.Α. Δεν πιστεύω ιδιαίτερα στο ταλέντο. Και θεωρώ ότι η Ελλάδα σαν κοινωνία, πιστεύει παραπάνω στο ταλέντο από όσο πρέπει. Όπου και να έχεις μια έφεση, αν δεν ασχοληθείς, να βγάλεις τα μάτια σου, δεν θα καταφέρεις κάτι. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να εμβαθύνω όσο μπορώ σε οτιδήποτε με ενδιαφέρει. Θα παρακολουθήσω κι άλλα σεμινάρια για να επεκταθώ όσο μπορώ, ακόμα και σε πράγματα που μπορεί να μη με ενδιαφέρει να γράψω. Όσο για τις Tales of the Wyrd, τις συνιστώ ανεπιφύλακτα, κάνουν εξαιρετική δουλειά. Και δεν το λέω επειδή είναι φίλες. Που είναι. Αλλά δεν το λέω γι’ αυτό.
Στις παραστάσεις σου αποφεύγεις να καταφύγεις σε εύκολα, χοντροειδέστατα αστεία. Αντίθετα, σου αρέσει να εμπλέκεις την επιστήμη και δε φοβάσαι να χρησιμοποιήσεις δυνητικά δυσνόητες λέξεις και ορισμούς. Πόσο δύσκολο είναι αυτό για σένα; Απαιτεί περισσότερη προετοιμασία;
Σ.Α. Το δύσκολο είναι να καταφέρω να πω αυτό που θέλω να πω καθαρά, χωρίς φανφάρες. Καμιά φορά είμαι λίγο μπουνταλάς κι όντως χρησιμοποιώ πιο περίπλοκες λέξεις απ’ ότι θα έπρεπε. Ίσως. Δεν ξέρω. Αυτό που σκέφτομαι γράφω. Δηλαδή, κάπως έτσι σκέφτομαι κιόλας, δεν είναι ότι τα γράφω πιο περίπλοκα επίτηδες. Έχω μεγάλο σεβασμό στη νοημοσύνη του κοινού, δεν μου αρέσει να την υποτιμάω και γι’ αυτό αποφεύγω οτιδήποτε πιστεύω πως το κάνει αυτό.
Πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, συμμετείχες μαζί με άλλους κωμικούς (ανάμεσά τους και ο Γιάννης Ρουμπούλιας, που φιλοτέχνησε το πολύ όμορφο εξώφυλλο του βιβλίου σου) στο Μια Ζαριά & Έναν Καιρό, μια ομολογουμένως φιλόδοξη προσπάθεια. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα και, κυρίως, γιατί επέλεξες να ονομάσεις τον χαρακτήρα σου Πανφνούτιο Ιπποφαές;
Σ.Α. Αυτό είναι μια ιδέα που είχαμε από κοινού με τον Δημήτρη Δούκογλου. Η διαφορά είναι ότι εγώ δεν εξέφρασα ποτέ αυτήν την ιδέα φωναχτά. Ο Δημήτρης το έκανε και τον ευχαριστώ όσο δεν φαντάζεται. Δυστυχώς, δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να εξασφαλίσουμε επιπλέον επεισόδια. Μακάρι να το καταφέρουμε.
Ο Πανφνούτιος είναι εσωτερικό αστείο της παρέας μου από το λύκειο. Είναι ο πρώτος χαρακτήρας που έπαιξα, μου τον πάσαρε σε ένα χαρτί ο τώρα συγκάτοικός μου, πριν από δεκαπέντε χρόνια. Λεγόταν «Άγιος Πανφνούτιος». Όταν ήρθε η ώρα να ονοματίσω τον κληρικό μου, ήρθε αυτόματα σαν φόρος τιμής σε εκείνο το μοναδικό session που παίξαμε. Πεθάναμε όλοι νομίζω, αν και 26 level.
Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Θα έχουμε τη χαρά να διαβάσουμε σύντομα τις νέες περιπέτειες του Ηρακλή, της Μάρας και του Ιάσωνα;
Σ.Α. Περισσότερο standup, ετοιμάζω καινούργια παράσταση, περισσότερες παραστάσεις με τον αδελφό Χάρη Νταρζάνο, περισσότερη Μαρμελάδα Φράουλα, νέο ξεκίνημα στο Youtube με άλλα projects, γενικά ένας χαμός.
Ελπίζω να τις διαβάσετε. Εγώ τις γράφω. Το τι θα απογίνουν είναι άλλο θέμα. (γέλια)
