Αποσπάσματα από το βιβλίο.
Πότε θα σκάσει η φούσκα των τροφίμων;
Ο πολιτισμός μας όπως διαμορφώνεται στις αρχές του 21ου αιώνα, βρίσκεται σε κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών δημιουργήσαμε μια διατροφική φούσκα που βασίζεται σε περιβαλλοντικές τάσεις οι οποίες δεν μπορούν να συνεχιστούν, όπως η υπερ-άντληση των υδροφορέων, η υπερ-όργωση των εδαφών και η υπερ-φόρτωση της ατμόσφαιρας με διοξείδιο του άνθρακα.
Εάν δεν μπορέσουμε να αναστρέψουμε αυτές τις τάσεις, η οικονομική κατάρρευση είναι αναπόφευκτη. Κανένας πολιτισμός του παρελθόντος δεν επέζησε από μια συνεχιζόμενη καταστροφή των φυσικών στηριγμάτων παραγωγής. Ούτε ο δικός μας θα επιζήσει.
Σήμερα πιστεύω ότι τα τρόφιμα όχι μόνο θα μπορούσαν να είναι, αλλά ότι είναι ο αδύνατος κρίκος για παγκόσμιο πολιτισμό μας.
Το ερώτημα δεν είναι εάν θα σκάσει η φούσκα των τροφίμων, αλλά πότε θα σκάσει. Όταν σκάσει η φούσκα των τροφίμων, οι τιμές τους θα πετάξουν στα ύψη σε όλο τον κόσμο, απειλώντας την οικονομική και πολιτική σταθερότητα παντού. Για εκείνους που ζουν στις χαμηλότερες βαθμίδες της παγκόσμιας οικονομικής κλίμακας, θα μπορούσε να κινδυνεύσει ακόμη και η ίδια η επιβίωση τους.
Τα σημάδια κινδύνου είναι εμφανή παντού. Το καλοκαίρι του 2010 καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ, η Μόσχα κυριολεκτικά ψήθηκε από τα τέλη Ιουνίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Στη δυτική Ρωσία επικρατούσε τέτοια ζέστη και ξηρασία στις αρχές Αυγούστου, που είχε ως αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθημερινά 300 ή 400 νέες πυρκαγιές.
Περισσότεροι από 56.000 άνθρωποι πέθαναν από την υπερβολική ζέστη. Η απώλεια μόνιμων δασών και το προβαλλόμενο κόστος αποκατάστασής τους έφθασε συνολικά τα 230 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η συγκομιδή σιτηρών στη Ρωσία συρρικνώθηκε από σχεδόν 100 εκατομμύρια τόνους σε μόλις και μετά βίας 60 εκατομμύρια τόνους, διότι οι καλλιέργειες ξεράθηκαν. Από τα μέσα Ιουνίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου, η τιμή του σιταριού αυξήθηκε, σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά 60%. Η παρατεταμένη ξηρασία και το χειρότερο κύμα καύσωνα στην ιστορία της Ρωσίας προκάλεσαν αύξηση των τιμών των τροφίμων παγκοσμίως.
Εάν συνεχίσουμε τον ίδιο τρόπο ζωής, πόσος χρόνος μάς μένει προτού να δούμε τα σοβαρά ρήγματα στην παγκόσμια οικονομία; Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε, επειδή δεν είχαμε φθάσει ποτέ πριν σε αυτό το σημείο. Αλλά εάν μείνουμε στον ίδιο τρόπο ζωής, ο χρόνος που μας μένει είναι πιθανότερο να μετριέται σε έτη παρά σε δεκαετίες. Είμαστε τώρα τόσο κοντά στα όρια τα οποία θα μπορούσαμε να υπερβούμε οποιαδήποτε στιγμή. Παραδείγματος χάριν, τι θα γινόταν εάν το κύμα καύσωνα του 2010 αντί να εμφανιστεί στη Μόσχα εμφανιζόταν στο Σικάγο; Με στρογγυλούς αριθμούς, η πτώση κατά 40% στις πρόσφατες συγκομιδές της Ρωσίας των 100 περίπου εκατομμυρίων τόνων προκάλεσε έλλειψη 40 εκατομμυρίων τόνων σιταριού, αλλά μια πτώση 40% στην πολύ μεγαλύτερη αμερικανική συγκομιδή σιταριού, που ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια τόνους, θα είχε προκαλέσει μια έλλειψη 160 εκατομμυρίων τόνων παγκοσμίως.
Ενώ τα προβλεπόμενα μεταφερόμενα παγκόσμια αποθέματα σιτηρών (η ποσότητα που παραμένει στα σιλό όταν αρχίζει η νέα συγκομιδή) μειώθηκαν το 2011 από 79 ημέρες παγκόσμιας κατανάλωσης σε 72 ημέρες, λόγω του ρωσικού καύσωνα, θα είχαν μειωθεί σε 52 ημέρες κάλυψης της κατανάλωσης εάν το κύμα καύσωνα είχε εμφανιστεί στο Σικάγο. Αυτό το επίπεδο αποθεμάτων θα ήταν το χαμηλότερο στην ιστορία.
Οι διευρυνόμενες ελλείψεις νερού είναι επίσης μια τεράστια, και ίσως η πιο άμεση, απειλή για την εξασφάλιση τροφίμων και την πολιτική σταθερότητα. Οι βασισμένες στο νερό φούσκες τροφίμων που διογκώνουν τεχνητά την παραγωγή σιτηρών, με την εξάντληση των υδροφορέων αρχίζουν να σκάζουν και έτσι, οι συγκομιδές που εξαρτώνται από την άντληση νερού ελαττώνονται.
Η πρώτη φούσκα τροφίμων που θα σκάσει είναι στη Σαουδική Αραβία, όπου η αποστράγγιση του υδροφορέα με απολιθωματικό νερό κυριολεκτικά θα εκμηδενίσει την παραγωγή τριών εκατομμυρίων τόνων σιταριού. Και υπάρχουν τουλάχιστον άλλες 17 χώρες με φούσκες τροφίμων που βασίζονται στην υπερβολική άντληση νερού.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, τα σιτηρά που παράγονται στην Ινδία με υπερ-άντληση, τρέφουν 175 εκατομμύρια Ινδούς. Για την Κίνα, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 130 εκατομμύρια άνθρωποι. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς αυτές οι βασισμένες στο νερό φούσκες τροφίμων θα σκάσουν, αλλά θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή.
Ένας παγκόσμιος πολιτισμός που προσθέτει 80 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, ακόμη και όταν η παραγωγή τροφίμων και η παροχή νερού άρδευσης μειώνονται, θα μπορούσε να βρεθεί σε κίνδυνο.
Περιπλέκοντας περαιτέρω το μέλλον μας, ο πλανήτης θα μπορούσε να φθάσει στα όριά του ως προς το νερό περίπου ταυτόχρονα με τα όριά του ως προς το πετρέλαιο.
Πρέπει να αφήσουμε το πετρέλαιο πριν μας αφήσει αυτό. Εάν μπορέσουμε να μειώσουμε τη χρήση πετρελαίου αρκετά γρήγορα για να σταθεροποιήσουμε το κλίμα, αυτό θα διευκόλυνε επίσης μια συντεταγμένη, ελεγχόμενη μετάβαση σε μια οικονομία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χωρίς άνθρακα. Διαφορετικά, αντιμετωπίζουμε τον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των χωρών για τη μειούμενη προσφορά πετρελαίου και τη συνεχή έκθεση στις ανοδικές τιμές του. Και με την πρόσφατα αναπτυγμένη τεχνολογία μετατροπής των σιτηρών σε καύσιμο αυτοκινήτων (δηλαδή αιθανόλη), η τιμή των σιτηρών συνδέεται τώρα με την τιμή του πετρελαίου. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου σημαίνει αύξηση των τιμών των τροφίμων.
Η μετατροπή σιτηρών σε καύσιμα κίνησης συνέχισε την αναρρίχησή της. Το 2009 περίπου 119 εκατομμύρια τόνοι αμερικανικών σιτηρών από την παραγωγή των 416 εκατομμυρίων τόνων στάλθηκαν στα αποστακτήρια αιθανόλης, ποσότητα που ξεπερνά τη σοδειά σιτηρών του Καναδά και της Αυστραλίας από κοινού. Για να γεμίσει το 100 λίτρων ρεζερβουάρ ενός οχήματος 4Χ4 με βιοκαύσιμο απαιτείται τόσο καλαμπόκι όσο χρειάζεται ένας άνθρωπος για να τραφεί για ένα ολόκληρο χρόνο.
Η αγορά, η οποία καθορίζει τις τιμές των ορυκτών καυσίμων, δεν μας λέει την αλήθεια. Παραλείπει τα έμμεσα κοστολόγια που σε ορισμένες περιπτώσεις επισκιάζουν τα άμεσα. Σκεφτείτε τη βενζίνη. Η άντληση του πετρελαίου, η διύλισή του σε βενζίνη και η μεταφορά της στα πρατήρια πιθανόν να κοστίζει, ας υποθέσουμε, 50 λεπτά του ευρώ το λίτρο. Το έμμεσο κόστος, που περιλαμβάνει το κόστος των κλιματικών αλλαγών, της θεραπείας των αναπνευστικών νοσημάτων, της εξουδετέρωσης των πετρελαιοκηλίδων και της στρατιωτικής παρουσίας στη Μέση Ανατολή για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στα πετρέλαιά της, μπορεί να φθάνει τα 2,5 ευρώ το λίτρο. Παρόμοιοι υπολογισμοί μπορεί να γίνουν για τον γαιάνθρακα.
…δεν μπορούμε να έχουμε τρόφιμα, νερό ή ενεργειακή εξασφάλιση χωρίς κλιματική ασφάλεια.
Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε πώς φθάσαμε ως εδώ, τα Μέρη Ι και ΙΙ του παρόντος βιβλίου Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ τεκμηριώνουν λεπτομερώς τις τάσεις που περιγράφηκαν—τη συνεχιζόμενη εξάντληση των φυσικών πόρων, τον αυξανόμενο αριθμό των πεινασμένων και τον μακρύ κατάλογο των υπό διάλυση κρατών.
Δεδομένου ότι η καταστροφή των φυσικών στηριγμάτων της οικονομίας και η διαταραχή του κλιματικού συστήματος οδηγούν τον πλανήτη μας προς τα όριά του, αυτές είναι οι τάσεις που πρέπει να αντιστραφούν. Για να γίνει αυτό, χρειάζονται εξαιρετικά απαιτητικά μέτρα, μια γρήγορη μετατόπιση μακριά από την πεπατημένη, σε αυτό που εμείς στο Earth Policy Institute αποκαλούμε Σχέδιο Β. Αυτό περιγράφεται στο Μέρος III.
Οι στόχοι του Σχεδίου Β—να σταθεροποιηθούν το κλίμα και ο πληθυσμός, να εξαλειφθεί η φτώχεια και να αποκατασταθούν τα φυσικά συστήματα στήριξης της οικονομίας—είναι αλληλοεξαρτώμενοι. Όλοι οι στόχοι είναι απαραίτητοι για τον επισιτισμό των κατοίκων του πλανήτη.
Το κλειδί για την αναδόμηση της οικονομίας είναι να πειστεί η αγορά να πει την αλήθεια με την πλήρη κοστολόγηση των προϊόντων. Αυτό, σε σχέση με την ενέργεια, σημαίνει ότι θα υπάρξουν φόροι για το διοξείδιο του άνθρακα που θα αντανακλούν το πλήρες κόστος από την καύση ορυκτών καυσίμων και θα αντισταθμιστούν με μείωση στον φόρο εισοδήματος.
Μεταξύ άλλων, η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε μας ωθεί να επαναπροσδιορίσουμε την ασφάλεια με όρους του εικοστού πρώτου αιώνα. Η εποχή που οι στρατιωτικές δυνάμεις ήταν η πρωταρχική απειλή για την ασφάλεια είναι πλέον παρελθόν.
Οι απειλές είναι τώρα η αστάθεια του κλίματος, η εξάπλωση της λειψυδρίας, η συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού, η εξάπλωση της πείνας και τα υπό διάλυση κράτη (failing states). Η πρόκληση είναι να επινοηθούν νέες δημοσιονομικές προτεραιότητες που να ταιριάζουν με αυτές τις νέες απειλές ασφαλείας.
Ο πολιτισμός μας όπως διαμορφώνεται στις αρχές του 21ου αιώνα, βρίσκεται σε κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών δημιουργήσαμε μια διατροφική φούσκα που βασίζεται σε περιβαλλοντικές τάσεις οι οποίες δεν μπορούν να συνεχιστούν, όπως η υπερ-άντληση των υδροφορέων, η υπερ-όργωση των εδαφών και η υπερ-φόρτωση της ατμόσφαιρας με διοξείδιο του άνθρακα.
Εάν δεν μπορέσουμε να αναστρέψουμε αυτές τις τάσεις, η οικονομική κατάρρευση είναι αναπόφευκτη. Κανένας πολιτισμός του παρελθόντος δεν επέζησε από μια συνεχιζόμενη καταστροφή των φυσικών στηριγμάτων παραγωγής. Ούτε ο δικός μας θα επιζήσει.
Σήμερα πιστεύω ότι τα τρόφιμα όχι μόνο θα μπορούσαν να είναι, αλλά ότι είναι ο αδύνατος κρίκος για παγκόσμιο πολιτισμό μας.
Το ερώτημα δεν είναι εάν θα σκάσει η φούσκα των τροφίμων, αλλά πότε θα σκάσει. Όταν σκάσει η φούσκα των τροφίμων, οι τιμές τους θα πετάξουν στα ύψη σε όλο τον κόσμο, απειλώντας την οικονομική και πολιτική σταθερότητα παντού. Για εκείνους που ζουν στις χαμηλότερες βαθμίδες της παγκόσμιας οικονομικής κλίμακας, θα μπορούσε να κινδυνεύσει ακόμη και η ίδια η επιβίωση τους.
Τα σημάδια κινδύνου είναι εμφανή παντού. Το καλοκαίρι του 2010 καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ, η Μόσχα κυριολεκτικά ψήθηκε από τα τέλη Ιουνίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Στη δυτική Ρωσία επικρατούσε τέτοια ζέστη και ξηρασία στις αρχές Αυγούστου, που είχε ως αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθημερινά 300 ή 400 νέες πυρκαγιές.
Περισσότεροι από 56.000 άνθρωποι πέθαναν από την υπερβολική ζέστη. Η απώλεια μόνιμων δασών και το προβαλλόμενο κόστος αποκατάστασής τους έφθασε συνολικά τα 230 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η συγκομιδή σιτηρών στη Ρωσία συρρικνώθηκε από σχεδόν 100 εκατομμύρια τόνους σε μόλις και μετά βίας 60 εκατομμύρια τόνους, διότι οι καλλιέργειες ξεράθηκαν. Από τα μέσα Ιουνίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου, η τιμή του σιταριού αυξήθηκε, σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά 60%. Η παρατεταμένη ξηρασία και το χειρότερο κύμα καύσωνα στην ιστορία της Ρωσίας προκάλεσαν αύξηση των τιμών των τροφίμων παγκοσμίως.
Εάν συνεχίσουμε τον ίδιο τρόπο ζωής, πόσος χρόνος μάς μένει προτού να δούμε τα σοβαρά ρήγματα στην παγκόσμια οικονομία; Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε, επειδή δεν είχαμε φθάσει ποτέ πριν σε αυτό το σημείο. Αλλά εάν μείνουμε στον ίδιο τρόπο ζωής, ο χρόνος που μας μένει είναι πιθανότερο να μετριέται σε έτη παρά σε δεκαετίες. Είμαστε τώρα τόσο κοντά στα όρια τα οποία θα μπορούσαμε να υπερβούμε οποιαδήποτε στιγμή. Παραδείγματος χάριν, τι θα γινόταν εάν το κύμα καύσωνα του 2010 αντί να εμφανιστεί στη Μόσχα εμφανιζόταν στο Σικάγο; Με στρογγυλούς αριθμούς, η πτώση κατά 40% στις πρόσφατες συγκομιδές της Ρωσίας των 100 περίπου εκατομμυρίων τόνων προκάλεσε έλλειψη 40 εκατομμυρίων τόνων σιταριού, αλλά μια πτώση 40% στην πολύ μεγαλύτερη αμερικανική συγκομιδή σιταριού, που ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια τόνους, θα είχε προκαλέσει μια έλλειψη 160 εκατομμυρίων τόνων παγκοσμίως.
Ενώ τα προβλεπόμενα μεταφερόμενα παγκόσμια αποθέματα σιτηρών (η ποσότητα που παραμένει στα σιλό όταν αρχίζει η νέα συγκομιδή) μειώθηκαν το 2011 από 79 ημέρες παγκόσμιας κατανάλωσης σε 72 ημέρες, λόγω του ρωσικού καύσωνα, θα είχαν μειωθεί σε 52 ημέρες κάλυψης της κατανάλωσης εάν το κύμα καύσωνα είχε εμφανιστεί στο Σικάγο. Αυτό το επίπεδο αποθεμάτων θα ήταν το χαμηλότερο στην ιστορία.
Οι διευρυνόμενες ελλείψεις νερού είναι επίσης μια τεράστια, και ίσως η πιο άμεση, απειλή για την εξασφάλιση τροφίμων και την πολιτική σταθερότητα. Οι βασισμένες στο νερό φούσκες τροφίμων που διογκώνουν τεχνητά την παραγωγή σιτηρών, με την εξάντληση των υδροφορέων αρχίζουν να σκάζουν και έτσι, οι συγκομιδές που εξαρτώνται από την άντληση νερού ελαττώνονται.
Η πρώτη φούσκα τροφίμων που θα σκάσει είναι στη Σαουδική Αραβία, όπου η αποστράγγιση του υδροφορέα με απολιθωματικό νερό κυριολεκτικά θα εκμηδενίσει την παραγωγή τριών εκατομμυρίων τόνων σιταριού. Και υπάρχουν τουλάχιστον άλλες 17 χώρες με φούσκες τροφίμων που βασίζονται στην υπερβολική άντληση νερού.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, τα σιτηρά που παράγονται στην Ινδία με υπερ-άντληση, τρέφουν 175 εκατομμύρια Ινδούς. Για την Κίνα, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 130 εκατομμύρια άνθρωποι. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς αυτές οι βασισμένες στο νερό φούσκες τροφίμων θα σκάσουν, αλλά θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή.
Ένας παγκόσμιος πολιτισμός που προσθέτει 80 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, ακόμη και όταν η παραγωγή τροφίμων και η παροχή νερού άρδευσης μειώνονται, θα μπορούσε να βρεθεί σε κίνδυνο.
Περιπλέκοντας περαιτέρω το μέλλον μας, ο πλανήτης θα μπορούσε να φθάσει στα όριά του ως προς το νερό περίπου ταυτόχρονα με τα όριά του ως προς το πετρέλαιο.
Πρέπει να αφήσουμε το πετρέλαιο πριν μας αφήσει αυτό. Εάν μπορέσουμε να μειώσουμε τη χρήση πετρελαίου αρκετά γρήγορα για να σταθεροποιήσουμε το κλίμα, αυτό θα διευκόλυνε επίσης μια συντεταγμένη, ελεγχόμενη μετάβαση σε μια οικονομία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χωρίς άνθρακα. Διαφορετικά, αντιμετωπίζουμε τον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των χωρών για τη μειούμενη προσφορά πετρελαίου και τη συνεχή έκθεση στις ανοδικές τιμές του. Και με την πρόσφατα αναπτυγμένη τεχνολογία μετατροπής των σιτηρών σε καύσιμο αυτοκινήτων (δηλαδή αιθανόλη), η τιμή των σιτηρών συνδέεται τώρα με την τιμή του πετρελαίου. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου σημαίνει αύξηση των τιμών των τροφίμων.
Η μετατροπή σιτηρών σε καύσιμα κίνησης συνέχισε την αναρρίχησή της. Το 2009 περίπου 119 εκατομμύρια τόνοι αμερικανικών σιτηρών από την παραγωγή των 416 εκατομμυρίων τόνων στάλθηκαν στα αποστακτήρια αιθανόλης, ποσότητα που ξεπερνά τη σοδειά σιτηρών του Καναδά και της Αυστραλίας από κοινού. Για να γεμίσει το 100 λίτρων ρεζερβουάρ ενός οχήματος 4Χ4 με βιοκαύσιμο απαιτείται τόσο καλαμπόκι όσο χρειάζεται ένας άνθρωπος για να τραφεί για ένα ολόκληρο χρόνο.
Η αγορά, η οποία καθορίζει τις τιμές των ορυκτών καυσίμων, δεν μας λέει την αλήθεια. Παραλείπει τα έμμεσα κοστολόγια που σε ορισμένες περιπτώσεις επισκιάζουν τα άμεσα. Σκεφτείτε τη βενζίνη. Η άντληση του πετρελαίου, η διύλισή του σε βενζίνη και η μεταφορά της στα πρατήρια πιθανόν να κοστίζει, ας υποθέσουμε, 50 λεπτά του ευρώ το λίτρο. Το έμμεσο κόστος, που περιλαμβάνει το κόστος των κλιματικών αλλαγών, της θεραπείας των αναπνευστικών νοσημάτων, της εξουδετέρωσης των πετρελαιοκηλίδων και της στρατιωτικής παρουσίας στη Μέση Ανατολή για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στα πετρέλαιά της, μπορεί να φθάνει τα 2,5 ευρώ το λίτρο. Παρόμοιοι υπολογισμοί μπορεί να γίνουν για τον γαιάνθρακα.
…δεν μπορούμε να έχουμε τρόφιμα, νερό ή ενεργειακή εξασφάλιση χωρίς κλιματική ασφάλεια.
Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε πώς φθάσαμε ως εδώ, τα Μέρη Ι και ΙΙ του παρόντος βιβλίου Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ τεκμηριώνουν λεπτομερώς τις τάσεις που περιγράφηκαν—τη συνεχιζόμενη εξάντληση των φυσικών πόρων, τον αυξανόμενο αριθμό των πεινασμένων και τον μακρύ κατάλογο των υπό διάλυση κρατών.
Δεδομένου ότι η καταστροφή των φυσικών στηριγμάτων της οικονομίας και η διαταραχή του κλιματικού συστήματος οδηγούν τον πλανήτη μας προς τα όριά του, αυτές είναι οι τάσεις που πρέπει να αντιστραφούν. Για να γίνει αυτό, χρειάζονται εξαιρετικά απαιτητικά μέτρα, μια γρήγορη μετατόπιση μακριά από την πεπατημένη, σε αυτό που εμείς στο Earth Policy Institute αποκαλούμε Σχέδιο Β. Αυτό περιγράφεται στο Μέρος III.
Οι στόχοι του Σχεδίου Β—να σταθεροποιηθούν το κλίμα και ο πληθυσμός, να εξαλειφθεί η φτώχεια και να αποκατασταθούν τα φυσικά συστήματα στήριξης της οικονομίας—είναι αλληλοεξαρτώμενοι. Όλοι οι στόχοι είναι απαραίτητοι για τον επισιτισμό των κατοίκων του πλανήτη.
Το κλειδί για την αναδόμηση της οικονομίας είναι να πειστεί η αγορά να πει την αλήθεια με την πλήρη κοστολόγηση των προϊόντων. Αυτό, σε σχέση με την ενέργεια, σημαίνει ότι θα υπάρξουν φόροι για το διοξείδιο του άνθρακα που θα αντανακλούν το πλήρες κόστος από την καύση ορυκτών καυσίμων και θα αντισταθμιστούν με μείωση στον φόρο εισοδήματος.
Μεταξύ άλλων, η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε μας ωθεί να επαναπροσδιορίσουμε την ασφάλεια με όρους του εικοστού πρώτου αιώνα. Η εποχή που οι στρατιωτικές δυνάμεις ήταν η πρωταρχική απειλή για την ασφάλεια είναι πλέον παρελθόν.
Οι απειλές είναι τώρα η αστάθεια του κλίματος, η εξάπλωση της λειψυδρίας, η συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού, η εξάπλωση της πείνας και τα υπό διάλυση κράτη (failing states). Η πρόκληση είναι να επινοηθούν νέες δημοσιονομικές προτεραιότητες που να ταιριάζουν με αυτές τις νέες απειλές ασφαλείας.
